oi! het ware verhaal

Na 39 jaar helpen we de sukkels nog steeds over de zeik.

In 1981 wist Oi! alle verschillende types van de beleefde politieke middenklasse, zowel links, rechts als midden, over de zeik te helpen.

Nog steeds zien de linkse hippies Oi! als een soort cultureel gezwel. Voor de gevestigde orde was Oi! een opgeschoten gozer die in een flat in een achterbuurt woonde en zich niet aan de regels hield. Hij was luidruchtig en walgelijk, een menselijke handgranaat met een dreigende minachting voor autoriteit.

Op hun best werden Oi!-bands en hun fans gezien als achterlijke barbaren die lachend in je koffie verkeerd stonden te zeiken. Op hun slechtst werden ze gezien als een soort moderne bruinhemden die verantwoordelijk waren voor de rellen in Southall, Toxteth en andere. Hoe dan ook, aan Oi! kon je je vingers beter niet branden.

Voor het snel pratende gajes dat de naam hun eigen maakte, was Oi! iets totaal anders. Als je naar de kern keek, ging het over jong zijn, arbeidersklasse en van niemand gezeik pikken. Het was anti-politie, anti-autoriteit, maar ook pro-Engeland. De meeste jongeren in de Oi!-scene hielden wel van knokken en, ja ok, dit is geen goedpraten, er was ook een extreemrechts element. Maar dit was 1980 en extreemrechts kreeg in de binnensteden 15 tot 20 procent van de stemmen. Het had dus een wonder moeten zijn als er geen sympathisanten van het National Front bij hadden gezeten. Wat telt is 1) het geweld dat men bij de eerste Oi!-concerten zag, was alleen voetbalgerelateerd. 2) de erfenis van Oi! is een wereldwijde straatpunkbeweging die vóór de arbeidersklasse is en tégen werkeloosheid en bureaucratie.

Toen het in de zomer van 1981 (toen het al ruim een jaar bestond) werd ontdekt door de massamedia, werd diezelfde media zwaar geschokt door weken van rellen en opstandige jongeren. Daarna kreeg Oi! in de kranten te maken met het soort vuilspuiterij dat normaal gesproken is voorbehouden aan lugubere massamoordenaars. De media verdraaide de betekenis van Oi! en probeerde het meteen naar de klote te helpen. Hun versie van de gebeurtenissen, hoe kan het ook anders, was zo waterdicht als een vergiet in een tropische regenbui. Ze schreven dat Oi! voor skinheads was (maar het was altijd veel meer dan dat), ze zeiden dat alle skins nazis waren (maar dat was een minderheid) en dat daardoor Oi! de NSB met stalen neuzen was (maar de bands waren of socialistisch of cynisch…).

Om Oi! echt te kunnen begrijpen, moest je erbij zijn…

De zanger Tommy ‘Mensi’ Mensforth en gitarist Ray ‘Mond’ Cowie richtten the Upstarts op in de zomer van 1977. Dat was nadat ze zwaar onder de indruk waren geraakt van de White Riot tour van the Clash.

Nadat hij van school was gegaan, werkte Mensi als leerling mijnwerker. Het oprichten van de band was zijn vluchtroute uit de mijnen. Mond werkte tot hun eerste optreden als elektricien op een scheepswerf. De originele drummer en bassist stopten ermee toen er bij hun eerste optreden nogal wat geweld uitbrak. Ze werden vervangen door Stix en metselaar Steve Forsten. Al snel namen ze Keith Bell aan, een zelfbenoemd voormalig gangster en ooit bokskampioen in het superweltergewicht van de North Eastern Countries. Hij werd manager, uitsmijter en bodyguard. Alleen al door zijn reputatie wist hij bij optredens de orde te bewaren.

The Daily Mirror kopte met ‘Punks Rock a Jailhouse’. De directeur en de plaatselijke conservatieven gingen door het lint. Er kwam naar buiten dat Mensi de gevangenen had verteld dat als Thatcher die zomer verkozen zou worden ze beter in de bak konden zitten.

Het scherpe populisme van de band en hun brute post-Sham punk trok in het noordoosten een enorm publiek van jongeren uit de arbeidersklasse, de zelfbenoemde Upstarts Army. De band tekende een contract bij Polydor, maar werd ook weer ontslagen. Toen iemand van de beveiliging de band lastig viel, vocht Mensi het uit met die beveiliger. Die gast ging neer als een zak aardappelen. Als snel tekende de band bij Warner Brothers waar ze in april 1979 de single I’m an Upstart uitbracht en daarna de LP Teenage Warning.

De Cockney Rejects waren ook het echte werk. Dit waren de zoons van havenarbeiders in de East End van Londen. Maar hun muziek was niet politiek. Hun nummers gingen over het leven in de East End, kroegen, knokpartijen, intimidatie door politie en voetbal.

Live kwam de band aan als een horde op hol geslagen neushoorns. Het voorhamergitaargeluid van Micky was de hoeksteen van hun harde, melodische en woeste aanval. Scholier Stinky (toen 15 jaar) deed pijn aan je ogen. Hij trok de lelijkste bekken die je ooit hebt gezien en produceerde een boosaardige herrie. Ik was de eerste manager van de band, maar later boekte ik ze over naar Tony Gordon. Achteraf gezien was dat slecht voor de band. Ze hadden iemand nodig die harder en slimmer was dan zij. Dan had hun energie in een ietwat, eeeh, zeg maar, artistieke richting kunnen worden gestuurd.

In tegenstelling tot the Upstarts, bestond de aanhang van de Rejects niet vooral uit skinheads. Sterker, in het begin vonden skinheads de band niet goed. Behalve dan de schoolmaten van Stinky, the Rubber Glove Firm. De aanhang van de Rejects kwam uit het voetbalstadion en bestond grotendeels uit gasten van West Ham. Ze werden aangetrokken doordat Vince in de band speelde. Beroemde gezichten waren onder andere Gary Dickle, Johnny Butler, Carlton Leach, Andy Russell, Andy Swallow, Hoxton Tom, Binnsy, H en Wellsy. Zelfs al in november 1979 was hun support bij de Hammers zo groot dat je bij wedstrijden op televisie kon horen dat er “Cockney Rejects…oh oh” gezongen werd. Later kwamen de mannen van de East End Glory Boys er nog bij. Ze kwamen erachter dat er nu voor het eerst een band was die precies zo was als zij.

De eerste zelfstandige Oi!-scene ontwikkelde zich rond the Cockney Rejects en hun vaste podium in de Bridge House in Canning Town in oost Londen. Het werd het middelpunt van een subcultuur. In 1980 was dit hét leven!

Als groep waren het natuurlijke conservatieven. Ze waren patriottisch, trots op hun afkomst en hun nabije cultuur. Ze zagen er goed uit en kleden zich strak. Het was belangrijk om er niet onverzorgd of als student uit te zien. Hun helden waren boksers en voetballers. Ze hielden ervan om te vechten bij voetbalwedstrijden en de I.C.F. van West Ham was bij de meeste van hun concerten voltallig aanwezig. Het waren keiharde gasten en de meiden waren net zo hard. Het waren echter geen sukkels. De meesten waren slimme jongens en een verrassend aantal van hen heeft een mooie loopbaan opgebouwd in de meest uiteenlopende takken. Van de muziekindustrie tot porno en de textielindustrie.

Dat zijn natuurlijk degenen die niet in de bak terechtkwamen...

Hoewel ze tien tegen één in de minderheid waren, wisten ze de groep door de zaal terug te dringen en uiteindelijk helemaal naar buiten te slaan. Door een hagel aan projectielen liep Micky Geggus een hoofdwond op waar negen hechtingen voor nodig waren. Hij heeft daar boven zijn rechteroog een litteken in de vorm van een Fred Perry teken aan overgehouden. Grant Flemming, een veteraan van beruchte rellen van Sham 69 in Hendon en Madness in Hatfield, beschreef het geweld van die avond als het ergste dat hij ooit heeft gezien.

Elders was er onder invloed van the Upstarts en de Rejects een tweede generatie hardcore Oi!-bands ontstaan. Criminal Class en Infa Riot werden geïnspireerd door the Upstarts terwijl de venijnige The 4-Skins, Red Alert en herrieschoppers the Exploited zeiden dat de Rejects hun belangrijkste invloed was. In Londen werd een hele rits nieuwe bands opgericht rond de Rejects. Een nieuwe beweging werd van de grond af opgebouwd.

Ik noemde het Oi!

Oi! is en blijft een Cockney kreet waar je geheid de aandacht mee trekt. Stinky Turner riep het altijd bij het begin van nummers, in plaats van het gewoonlijke 1,2,3,4.

Over het algemeen gezien was een fenomeen uit de blanke arbeidersklasse. Donkere jongens die Oi! volgden, waren voornamelijk cockneys, zoals de beruchte/beroemde Cass Pennant (twee van zijn boeken in het Nederlands vertaald te koop op deze site). De Oi!-bands deden niet aan politiek en de problemen die zich bij de eerste concerten voordeden, waren voornamelijk voetbalgerelateerd. Het enige waar het bij Oi! over ging was de klassenmaatschappij. In het eerste half jaar waren er maar twee grote geweldsincidenten. Bij de New Punk Convention, met onder andere Infa Riot en the Upstarts, vochten de Poplar Boys van West Ham het uit met een kleinere firm van Arsenal.

The Last Resort was een skinheadband uit zuid Londen die was opgericht rond de winkel The Last Resort in Petticoat Lane in oost Londen. De band werd gefinancierd door de eigenaar van de winkel, Michael French. Zij zagen ook dat Oi! groter was dan alleen skinhead. Volgens Millwall Roi, de zanger van the Last Resort, moesten de bands het voetbal loslaten. 

Ondertussen werden er allerlei plannen gemaakt om Oi! te kunnen laten groeien en bij een groter publiek onder de aandacht te brengen. In enkele meetings werd besproken hoe men een en ander voor elkaar zou kunnen krijgen. Punk Lives noemde het ‘een blik op de toekomst die Oi! had kunnen hebben’.

“Mensen vroegen waarom de bands in Southall speelden”, vertelde Hoxton Tom, “maar je moet je voorstellen dat in die tijd ieder concert welkom was. Niemand had er ook maar één minuut aan gedacht dat daar problemen van zouden komen. The Business had daarvoor al in Brixton gespeeld. The Last Resort speelde in Peckham, wij speelden vaak in Hackney, en dat zijn allemaal buurten met een overwegend zwarte bevolking. Toch waren er bij die concerten nooit problemen. Om te kunnen groeien, moest Oi! wel uit de East End komen.

Voor de massamedia waren de gebeurtenissen van 4 juli een godsgeschenk: tuig, immigranten, anarchie, de politie. Maar het Oi!-publiek was er niet zo happig op. Toen ze in de gaten kregen dat het echt uit de hand zou lopen, probeerden de bands via de politie te onderhandelen met de Aziatische Southall Youth Movement. Die wilden niet praten. “Wij wilden geen problemen”, zegt Tom, “maar dat was het enige dat zij wilden.” Toen we werden aangevallen had de Oi-polloi geen andere optie dan een verdedigend achterhoedegevecht te voeren en zich terug te trekken. The Hamborough Tavern werd tot de grond toe afgebrand. Daarna begon de pers de feiten te verdraaien.

Ik neem de volle verantwoording voor Strength Thru Oi! de tweede Oi!-compilatie. De titel was door mij verzonnen. Maar het was geen bewuste woordspeling op de slogan Strength Through Joy (Kraft durch Freude). Wees eerlijk, wie wist dat nou? Hoeveel mensen van mijn leeftijd waren op de hoogte van slogans die men slaakte in het Derde Rijk? The Skids hadden eerder dat jaar een EP uitgebracht die Strength Through Joy heette en daar baseerde ik de woordgrap op. Het feit dat er op heel de plaat geen enkele racistische uiting staat, scheen niet uit te maken.

Eind augustus 1981 stelde ik de derde Oi! LP samen, Carry on Oi! Deze werd uitgebracht door Secret Records in oktober 1981. Van de eerste uitgave werden 35.000 exemplaren verkocht. Daarna werd het vinyl nog goud en werden er nog duizenden extra verkocht op cd. Dezelfde maand klapte The Exploited in de Top Veertig met Dead Cities. The Business kwam met hun debut single Harry May/Insurance Blacklist. In de periode van september ’81 tot eind ’82 kwamen de beste Oi!-platen uit. Dat was dankzij Secret en het uitstekende label No Future met tweeëntwintig singles van bands als Blitz, the Partisans, Red Alert, Peter & the Test-Tube Babies en the Violaters, de Clockwork Orange band uit Derbyshire.

Helaas kon men dit succes niet doortrekken naar de straat. The 4-Skins gingen uit elkaar en begonnen opnieuw met een andere line-up. Uiteindelijk was Hoxton Tom nog het enige originele bandlid en de verkopen waren teruggelopen tot vrijwel nul. In 1984 gingen ze voorgoed uit elkaar. 

De Rejects werden in ’81 door EMI de laan uitgestuurd. Ze stapten over van Oi! naar heavy metal en speelden ruim tien jaar helemaal niet meer. The Upstarts ploeterden door en speelden in ’82 nog in Amerika, maar muzikaal gezien gingen ze naar de klote.

Helaas had The Last Resort te lijden onder de acties van hun fans uit Londen, toen die in Kings Lynn de pub the Stanley Arms kort en klein sloegen. Dit was vrijwel dezelfde groep die betrokken was bij een door de BBC gefilmde knokpartij met plaatselijke skins in de Benny Club in Harlow. Beide incidenten vonden plaats in januari ’82. Dat was in de tijd dat iedereen probeerde te bewijzen dat Oi! meer was dan alleen knokken. The Last Resort stopte ermee en kwam later terug als The Warriors, maar ze waren onvoldoende gemotiveerd om verder te bouwen op hun kwaliteiten.