657 CREW: VOETBAL, VECHTEN EN VETTE MODE.

657 Crew, hooligans, voetbal, hooligan boeken
De 657 Crew in Londen

Voetbal, vechten en vette mode

 

In de jaren zeventig en tachtig had de 657 crew van Portsmouth een geduchte reputatie in de Engelse hooliganscene. Hun daden waren legendarisch en zijn goed gedocumenteerd. In die tijd was er geen andere firm die dat op deze manier deed. Onze persoonlijke vriend Eddie Crispin is al dertig jaar lang een persoonlijkheid op de tribunes. Hij vertegenwoordigt Pompey uit en thuis. Hij heeft een bijdrage geleverd aan talrijke boeken die zijn geschreven en uitgegeven over de 657 Crew. Verder staat er een hoofdstuk over hem in de bestseller Top Boys van Cass Pennant (op deze site is de naar het Nederlands vertaalde versie te koop met als titel Top Hooligans). Daarnaast staat hij ook in Northern Monkeys van William Routledge, dat uitstekende recensies kreeg. Eddie werd ook geïnterviewd voor het TV programma De hardste steden van Engeland en hij hielp bij het maken van de documentaire Casuals.

 

Wanneer werd je fan van Portsmouth?

 

De eerste wedstrijd die ik bezocht, was tegen Tranmere Rovers in de derde ronde van de FA Cup. Dat moet in 1970 zijn geweest. Ik was toen acht jaar en ging met mijn vader en oom Bernard, de broer van mijn moeder. Iedereen in ons gezin was voor Portsmouth. Er was maar één team als je in Pompey was geboren, je steunde je lokale team. Ik weet nog dat de afrap om drie uur zaterdagmiddag zou zijn. Ik was zo opgewonden dat ik om negen uur ’s ochtends al op was en zei: “Gaan we nu al snel?” Ik bleef aan de gang met dat soort dingen. We woonden toen in Laburnum Grove North End. We liepen via het kerkhof en het park richting het stadion en gingen daarna onder de brug door. Het eerste wat ik me herinner van het stadion was dat we naar de North Stand gingen. De rode atletiekbaan rond het veld zal me ook altijd bijblijven. Ik stond vooraan in de North Stand en speelde met het rode zand van de baan. Zoiets vergeet je nooit. We verloren met 2-1 en het team was echt klote.

Skinheads, Pompey, hooligans
Pompey skins Halifax 1979
Skinheads, Pompey, hooligans
Bradford maart 1980

Pompey, hooligans, hooligan boeken
Pompey tegen Millwall, Goldsmith Avenue 1981

Wanneer zag je voor het eerst problemen bij een wedstrijd?

 

Dat moet rond 1972 zijn geweest. Ik geloof dat het was toen Millwall hier kwam en er na de wedstrijd een hoop gelul was in Goldsmith Avenue. Ook bij de Talbot Pub ging het geregeld los. In die tijd speelden we ook tegen QPR en waren er bij die wedstrijd een hoop problemen. Toen was ik ongeveer 10-11 jaar oud. De eerste keer dat ik in het stadion problemen zag, was tegen Swansea voor de beker. Ik weet niet zeker welk seizoen dat was, maar ze kwamen op het Fratton End. Ik kan me herinneren dat ze een grote zwaan op een stok hadden en dat Pompey ze het Fratton End uit joeg. De zwaan werd stukgeslagen op de goal voor het Fratton End terwijl die lui over het veld gejaagd werden.

Pompey, hooligans, hooligan boeken
Pompey in Oxford 1985

 

Wanneer raakte je zelf voor het eerst betrokken bij ongeregeldheden bij een wedstrijd?

 

Nou, je wordt natuurlijk wel een beetje stoer als je zo’n 13-14 jaar oud bent. Dan sta je wel in de buurt van dingen. Ik meen dat we in ’76 of ’77 naar Oxford gingen. Pompey ging altijd het vak van Oxford op. Er waren wat opstootjes en de politie haalde ons van het vak. Maar een van ons bleef alleen op het vak en probeerde ze in zijn eentje te laten rennen. Ik kan me dat nog herinneren omdat het op dezelfde dag was als de roeiwedstrijd tussen Oxford en Cambridge. Iedereen zong ‘steek die tering roeiwedstrijd maar in je hol’.

Eddie Crispin, hooligans, Pompey, Top Hooligans
Eddie Crispin rechts...
Eddie Crispin, hooligans, Pompey, Top Hooligans
...en links, looking smart!

 

Wat was de aantrekkingskracht van voetbal?

 

De kick, je keek er de hele week al naar uit en dan was het eindelijk zaterdag. Het kostte je de hele dag. Je stond vroeg op, dan naar de stad, even kijken of er wat gebeurde, daarna naar de straten rond het stadion. Pompey had toen een pub recht naast het stadion die The Pompey heette. Ik weet nog dat ik daar heen ging toen ik 14 was. Ik kreeg natuurlijk niets te drinken, maar ik ging er wel heen om de sfeer te proeven. Er waren ook een paar goede maten van school die ook helemaal in de scene zaten. Daarom gingen we samen.

 

Welke van alle firms waar je in de jaren 70 en 80 tegenover hebt gestaan, vind jij de meest angstaanjagende, de best georganiseerde en actiefste?

 

Zelfs als ik terugga naar begin jaren zeventig, de tijd dat ik voor het eerst naar voetbal ging, is de firm van Millwall degene die ik me altijd zal herinneren. We speelden ieder seizoen tegen hen omdat we beide in de toenmalige Second Division zaten. Ze kwamen altijd met een hoop mensen. Op mij, als twaalf, dertien jaar oud jochie, kwamen ze altijd over als enorme gasten. Het is ook de dichtstbijzijnde club vanaf Waterloo Station in Londen. Het is net voorbij London Bridge, in die buurt. Ze deden er vijftien tot twintig minuten over om van Bermondsey naar Waterloo te komen. Dus als wij na een wedstrijd nog even in het stadion werden vastgehouden, waren ze altijd op Waterloo voordat Pompey daar aankwam. Ook bij veel andere gelegenheden kwamen we ze tegen.

Pompey, hooligans, hooligan boeken
Pompey bij station Waterloo in Londen
Pompey, Top Hooligans, hooligans
Pompey komt station Waterloo uit

Op een keer kwamen we na een wedstrijd tegen Millwall bij Waterloo aan. Het was aan het eind van het seizoen en we hadden een flinke firm meegenomen, zoals we altijd deden. Na de wedstrijd kwamen we bij Waterloo aan. Toen we uit de metro kwamen, stond Millwall bij het station op ons te wachten. Ze vlogen op ons af. De twee groepen klapten op elkaar en het ging los. Het knokken verplaatste zich naar de voorkant van het station, daar waar de trappen naar de ingang zijn. Toen kwamen er twee bussen aan rijden en twee busladingen politie vlogen naar buiten en stortten zich op ons. Later kwamen we erachter dat ze in het centrum bij een demonstratie tegen de IRA waren geweest. Dat was in verband met Bobby Sands (Lid van de IRA die overleed na hongerstaking. CC). Het was de periode van de hongerstakingen. Dat moet dus rond ’78 zijn geweest.

 

Een andere keer, misschien pas tien jaar geleden, was er een pub net om de hoek bij Waterloo die de Windmill heette. Kwamen ze daar opdagen. Pompey stormde de pub uit en klapte erop. Ik weet nog dat een gozer van Millwall op de grond lag en iemand een stoeptegel bovenop hem gooide. Toen de politie eraan kwam, zetten ze hem overeind en het bloed liep over zijn gezicht. Ze zeiden: “Ok, wie heeft dit gedaan?” Zegt hij: “Oprotten, dat zeg ik niet. Ik zou hetzelfde bij hen hebben gedaan.” Daarna liep hij gewoon weg. Het leek wel alsof ze een soort zesde zintuig hadden, of zoiets, zodat ze altijd wisten waar je zou zijn. Misschien hadden ze wel uitkijken rond rennen die je dan in de smiezen hadden als je uit het station kwam. Ze hadden altijd veel respect voor Pompey en wij voor hen. Ze waren er altijd en ze waren er altijd klaar voor.

Pompey, hooligans, hooligan boeken
Een enorme firm van Pompey bij Millwall, februari 1983
Pompey, hooligans, hooligan boeken.
Millwall wacht op Waterloo op Pompey

Er was ook een gast die Fooksie heette en die supporterstreinen naar uitwedstrijden regelde. We speelden uit tegen Millwall, het was geloof ik tweede kerstdag in ’78 of ’79, en hij regelde een supporterstrein. Er zaten zeker 1200 man in die trein. Het was nog in het oude Cold Blow Lane. Ik kan me herinneren dat toen we bij Millwall aankwamen, er maar één ingang was. Bij het stadion stond je daar buiten op straat. Je betaalde bij het poortje en daarna liep je naar de achterkant van de tribune om bij jouw vak naar binnen te gaan. De mannen van Pompey gingen door de poortjes en wij hingen buiten rond. Opeens kwam er een grote groep van Millwall onder de brug door en ze klapten er bij ons bovenop. Ik weet nog dat Fooksie, die waarschijnlijk vijftien jaar ouder was dan wij, mensen terugtrok door de poortjes terwijl hij schreeuwde: “Ga godverdomme niet naar binnen, ze zijn hier!" Toen we in het stadion waren, stonden daar grote betonblokken waar de lichtmasten in verankerd zaten. Daar klommen we bovenop.

In mijn herinnering was Millwall altijd een goed geklede firm. Op een of andere manier kan ik me nog altijd een gozer herinneren die voorbij liep. Hij droeg een hoodie en een Baker Boy pet. Hij liep voorbij in dat steegje en zei: “Ik maak Joe Frazier kapot.” Dat ben ik nooit vergeten.

We speelden ook een keer tegen hen op zondagochtend. Ik geloof dat de aftrap om 11.30 was. We pakten met zijn allen de eerste trein vanuit Pompey. Om 09.00 waren we al op London Bridge. Millwall was pas net bij elkaar gekomen. Ze zaten nog de krant te lezen en bier en koffie te drinken. Ze waren aan het wachten tot Pompey zou aankomen. We waren daar veel te vroeg voor hen, ze hadden ons nog lang niet verwacht. Het ging dus los, zoals altijd. Ik kan me echter herinneren dat een van hun top boys, Jacko, jaren later tegen me vertelde dat ze nog bezig waren met het vullen van Jif flessen met ammoniak, zodat ze die klaar zouden hebben voor ons. Maar we verrasten hen en toen we uit de tunnel kwamen, klapten we erop.

Pompey, Millwall, hooligans, hooligan boeken
Millwall bestormt het veld tegen Pompey, mei 1982

Is de reputatie van Millwall verdiend?

 

Zeker weten! Verder was West Ham in die tijd goed, ze hadden een fantastische firm. Er zijn wat legendarische namen uit voortgekomen, zoals Bill Gardner, Andy Swallow en Cass Pennant, zulke gasten. En ik moet het eerlijk zeggen, dat zijn allemaal heren. Chelsea had een goede, maar daar hebben we slechts een paar kleine opstootjes mee gehad, niets bijzonders.

 

Birmingham was goed georganiseerd. Ze wisten precies waar ze heen moesten. Ze stapten bij de Air Balloon pub uit de bussen en liepen door naar de Robert Peel pub. Dat waren toen twee heel grote pubs van Pompey. Ze hadden een hoop zwarte gasten in de firm. In Pompey zag je in die tijd bijna nooit zwarte mensen. Dat was voor ons een nieuwtje. De enige andere keer dat er hier veel waren, was toen Arsenal hier speelde voor een vriendschappelijke wedstrijd in de voorbereiding. Toen hadden ze net Charlie Nicolas gecontracteerd. Ik weet nog dat Denton van Arsenal helemaal vooraan stond. Dat was een enorm grote zwarte gozer. Zoiets hadden we nog nooit gezien. Dat klinkt raar, maar zo was dat in die tijd. 

Pompey, hooligans, hooligan boeken
Pompey op weg naar Leeds in 1983
Een paar lui van Leeds die in Wakefield instapten, krijgen klappen
Een paar lui van Leeds die in Wakefield instapten, krijgen klappen

De grootste verrassing was Lincoln City. We speelden een wedstrijd tegen Lincoln toen ik ongeveer 17-18 jaar oud was. We gingen met een verhuisbusje, zo een met een rolluik achter. Ik weet niet meer waar het was, maar we stopten in een stad voordat we in Lincoln aankwamen. Er was daar een bingohal en daar stond een auto met de kofferbak open. Er stonden twee schalen met broodjes in. Je kon zien dat die voor de bingohal waren. We namen die twee schalen in beslag en aten de broodjes onderweg op. Toen we door het centrum van Lincoln reden, liep er een gozer voorbij. Een van ons stak zijn middelvinger op. Daarna gingen de verkeerslichten op rood. Die gast liep een pub in en iedereen die er binnen zat, kwam naar buiten. Dat was de firm van Lincoln. En het was een echte firm. De Lincoln Transit Elite was het, geloof ik. Ik kan me herinneren dat er een gozer was die een zwarte Fred Perry en handschoenen droeg. Het scheen dat hij een top boy van Manchester United was, maar hij kwam uit Lincoln. Hoe dan ook, we zaten in dat busje en Malc, die altijd reed, zei: “Komen jullie nog uit dat busje? Die wordt namelijk zo gesloopt.” We stapten allemaal uit het busje en begonnen midden op straat met die lui te knokken. Er was nog een andere gast van Pompey die in een auto achter ons reed. Hij probeerde die lui te raken met zijn auto terwijl wij daar los gingen. Het licht ging op groen. Toen probeerden we in de bus te springen en tegelijkertijd nog wat klappen uit te delen. Als je kijkt hoe groot die gasten waren en met hoeveel, kan ik je zeggen dat ze er wel zin in hadden. 

Pompey, hooligans, hooligan boeken
De zaterdag voor eerste paasdag 1984. Charlton uit, met de gewoonlijke rellen met Millwall op Waterloo en London Bridge
Het verhuisbusje naar Derby met de ploertendoder van de dag, mei 1984
Het verhuisbusje naar Derby met de ploertendoder van de dag, mei 1984

Pompey, hooligans, hooligan boeken.
Pompey op het veld bij Huddersfield 1985

 Wat waren de meest gedenkwaardige confrontaties?

 

Ik geloof dat het ’79 was, Huddersfield uit. Pompey speelde toen ieder seizoen tegen Huddersfield. Beide teams waren van hetzelfde kaliber. Hun vak heette de Cow Shed, maar dat zat aan de lange zijde. We gingen op dat vak en nog voordat de wedstrijd was begonnen, lieten we die lui rennen. Daar moet ik nog altijd aan denken. Verder nog Coventry eind jaren negentig begin 2000.

Pompey hooligans 657 crew, hooligan boeken
Newport uit in 1983. Voor de wedstrijd op zoek naar de Welshmen

 Wie zijn de grootste rivalen van Pompey?

 

Je zou Millwall een rivaal kunnen noemen vanwege de keren dat we met hen hebben gereld. Ze kwamen altijd hierheen en wij gingen altijd naar hen. Het ging iedere keer los. Er waren ook kleinere clubs die niet zo ontzagwekkend waren, maar je wist zeker dat er wat zou gebeuren. Toen ik jonger was, speelden we nog niet zo vaak tegen de scummers (Southampton). Maar als we tegen hen speelden, sloegen we ze helemaal de tering. Ze waren nooit partij voor Pompey, nooit! Zelfs nu niet. Ik geloof dat zij vinden dat ze nu wel een aardige firm op de been hebben. Ze zijn hier nooit komen opdagen. Pompey ging daar altijd heen en heeft altijd een resultaat neergezet.

 

Pompey hooligans 657 crew, hooligan boeken
Pompey in Cambridge, februari 1984
Pompey hooligans 657 crew, hooligan boeken
Pompey op de hoofdtribune bij Cardiff in 1983

 Wat was toen je favoriete kleding?

 

Dat is teveel om op te noemen. Ik hield erg van soul muziek, dus droeg ik eind jaren zeventig begin tachtig hoedjes en bretels, opa overhemd en bowlingschoenen. De eerste keer dat ik de casualstijl zag, was rond 1980 bij Blackpool uit. Een gast van Pompey, die Richard Spencer heette, werd door iedereen Frank Spencer genoemd (Uit Het zal je kind maar wezen een tv-serie uit de jaren zeventig. CC). Hij droeg een groen jack van Peter Storm, een lichte spijkerbroek van Lois en suède laarzen van Clarks of Pods. Het ging in die tijd allemaal zo snel, het veranderde per week.

 

Ik zal die keer in Bornemouth nooit vergeten. Het was ’83 en in de stad stortte onze groep zich massaal op kledingwinkels en sportzaken. De rekken werden geplunderd, vooral die van de Benneton winkel.

 

Nu draag ik meestal een mooie spijkerbroek, sportschoenen en een jas. Ik had ooit een mooie lichtblauwe, suède jas die ik jaren heb gedragen. Het was Man City blauw. Stone Island kwam pas tegen het eind van de jaren tachtig op de markt en ja, toen het nieuw was, was het goed. Maar tegenwoordig draagt iedereen het. We noemen het nu Kloon Island. Ik ken jongens die tijdens wedstrijden het merkje van de mouw halen. 

Pompey hooligans 657 crew, hooligan boeken
Pompey in Bornemouth in februari 1983. Kledingzaken zoals Austin Reed raakten wat voorraad kwijt

Wat was de best geklede firm waar je tegenover hebt gestaan?

 

Ik heb wel wat dingen samen met Cass Pennant gedaan en hij zei altijd dat Pompey begin jaren tachtig de best geklede firm was die hij ooit had gezien. De meest kleurrijke en fanatieke firm die hij kende. Niemand weet waarom, maar er zijn honderden foto’s van Pompey, vooral uit de jaren zeventig en tachtig. Het was niet zo dat iemand van ons de hele tijd met een camera rondliep. Facebook en Twitter staan vol met foto’s van Pompey. De dvd Casuals, die ik samen met Cass heb gemaakt, staat bijna helemaal vol met foto’s van Pompey. Het zijn er zoveel dat er een fotoboek van de 657 is uitgebracht.

 

Arsenal was ook een goed geklede firm én West Ham. De mode veranderde toen zo snel. Liverpool was altijd het eerste met dat soort dingen.

Pompey hooligans 657 crew, hooligan boeken
in Bournemouth 1983
Pompey hooligans 657 crew, hooligan boeken
in Bournemouth 1983

Pompey hooligans 657 crew, hooligan boeken
Pompey bij Man City in 1984

 Heeft de acid housescene die eind jaren tachtig de jongerencultuur overrompelde de voetbalhooligans beïnvloed?

 

Het was verschrikkelijk, echt. Ik ben nog nooit bij een houseparty geweest. Mijn kinderen waren toen nog jong. Het aantal mensen dat naar voetbal ging, daalde enorm. Mensen moeten zelf weten wat ze doen en een heleboel gasten zaten daar helemaal in. Auto’s vol reden vanuit Pompey naar Londen voor houseparty’s. Daar was het echt groot en een hoop jongens hebben daar een hoop geld aan verdiend.

 

Waar denk je dat de 657 stond ten opzichte van andere firms?

 

Top vijf, zeker weten. Dat staat in ieder boek dat je leest.

 

Wie zijn de andere vier?

 

Millwall, West Ham, Birmingham. Iedereen vindt verder dat Chelsea daar ook bij hoort. Ieder team had een firm en als je niet heel scherp was, kon je naar de klote gaan in domme kleine plaatsjes. Dat zijn dan drie clubs uit Londen die ik genoemd heb. We speelden nooit tegen teams als Man Utd. Daar kan ik dus niets over zeggen. Bristol City had altijd een goed georganiseerde firm.

 

Portsmouth is een eiland met een eilandmentaliteit. Toen we laatst mochten stemmen voor de Brexit en Engeland ervoor koos om uit de EU te gaan, zei ik dat we ook moesten stemmen om Portsmouth af te scheiden van Engeland, omdat het een eiland is. Het is een eilandstad en een harde stad om te wonen. 

Pompey hooligans 657 crew, hooligan boeken
Bij Man City 1984
Pompey hooligans 657 crew, hooligan boeken
Pompey bij Chelsea 1983
Pompey hooligans 657 crew, hooligan boeken
Bij Chelsea 1983

Pompey hooligans 657 crew, hooligan boeken
Bij Chelsea 1983

Had Pompey altijd een grote aanhang bij het nationale elftal?

 

Ja, altijd. Veel clubs uit de Premiership gaan tegenwoordig niet meer omdat ze al in de Champions League spelen, en zo.

 

Teams uit de lagere divisies zie je niet op de eindtoernooien, maar bij de kwalificatiereeks zie je ze wel bij de wedstrijden van Engeland, zelfs van amateurclubs. Er gaat altijd wel een groep van Pompey. Bij iedere wedstrijd van Engeland zijn er meestal wel een mannetje of 20-25.

Pompey hooligans 657 crew, hooligan boeken
Pompey bij Bristol City in 1980

Wat vind je van het moderne voetbal?

 

Verschrikkelijk. Ik zou je nu zo kunnen vertellen welke spelers er in het team zaten van Leeds United toen ze de Championship wonnen. Nu zou ik niet eens kunnen zeggen wie er vorige week bij Man City speelden. Sterker, ik zou je de namen van de spelers van elk team kunnen noemen dat begin jaren zeventig speelde. Ze gebruikten toen maar 12 tot 15 spelers per seizoen. Je kende Leeds, Man Utd en Liverpool, allemaal teams die in Division 1 speelden, zoals het toen heette. Ik noem het nog steeds Division 1,2,3,4. Zoals ik het zie, speelt Pompey nog steeds in Division 4. Tegenwoordig kopen die teams succes. Er speelt een lading buitenlanders bij Engelse clubs. Die gasten geven geen hol om het clubembleem en dat soort dingen.

Pompey hooligans 657 crew, hooligan boeken
Pompey voor de Bristol Temple Meads in 1982. Dit is de groep die Bristol liet rennen

Ik vind in ieder geval dat het tegenwoordig slechter is. Sky heeft de boel overgenomen. Er is een wedstrijd op vrijdagavond, een wedstrijd op zondag en één op maandag. Wedstrijden worden gespeeld wanneer zij dat willen. Alle teams zouden hun wedstrijden op zaterdag om 15.00 moeten spelen. Hoe kan het trouwens dat vierde worden in de divisie belangrijker is dan het winnen van de FA Cup? Je wint dan toch iets, of niet soms? Als je vierde wordt, dan ben je niemand. Ik hield van de Europa Cup 1, dan deden de landskampioenen mee. In 2005 won Liverpool de Champions League en ze waren niet eens kampioen van Engeland geworden. Man Utd won toen ze tweede in de competitie waren geworden. Ik noem het de ‘Kampioenen, tweede plek en verder iedereen van je maten die een balletje wil trappen’ League.